پیادهروی اربعین عبارت است از حرکت شمار زیادی از مسلمانان شیعه به سمت شهر کربلا، در جنوب بغداد، به منظور جمع شدن همهٔ آنها در چهلمین روز پس از به شهادت رسیدن حسین بن علی، سومین امام شیعیان در واقعهٔ عاشورا. گفته میشود پیادهروی اربعین در زمان حکومت صدام حسین ممنوع بود.
روایات متعددی در خصوص زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده داریم که اجر و ثواب معنوی زیادی دارد. به حدیثی از امام صادق (ع) در اهمیت زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده اشاره میکنیم:
قَالَ أَبُو عَبْدِاللَّهِ (ع):
«یَا حُسَیْنُ مَنْ خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ یُرِیدُ زِیَارَةَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ص. إِنْ کَانَ مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مَحَى عَنْهُ سَیِّئَةً حَتَّى إِذَا صَارَ فِی الْحَائِرِ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْمُصْلِحِینَ الْمُنْتَجَبِینَ [الْمُفْلِحینَ الْمُنْجِحِینَ]حَتَّى إِذَا قَضَى مَنَاسِکَهُ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْفَائِزِینَ حَتَّى إِذَا أَرَادَ الِانْصِرَافَ أَتَاهُ مَلَکٌ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص. یُقْرِؤُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ لَکَ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَکَ مَا مَضَى».
اى حسین! کسى که از منزلش بیرون آید و قصدش زیارت قبر حضرت حسین ابن على (ع) باشد، اگر پیاده رود خداوند منّان به هر قدمى که برمىدارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو مىفرماید تا زمانى که به حائر برسد و پس از رسیدن به آن مکان شریف، حق تعالى او را از رستگاران قرار مىدهد تا وقتى که مراسم و اعمال زیارت را به پایان برساند که در این هنگام او را از فائزین محسوب مىکند تا زمانى که بازگردد، در این وقت فرشتهاى نزد او آمده و مىگوید: رسول خدا (ص) سلام رسانده و به تو مىفرماید: از ابتدا عمل را شروع کن، تمام گناهان گذشتهات آمرزیده شد.
به گفته برخی پژوهشگران، راهپیمایی در روز اربعین از زمان امامان شیعه در بین شیعیان رایج بودهاست. سید محمدعلی قاضی طباطبایی، راهپیمایی اربعین را سنت و رفتار مداومِ شیعیان از زمان ائمه دانسته که در زمان بنیامیه و بنیعباس نیز به این حرکت پایبند بودهاند.
گفته شدهاست این سنت فراموش شده را محدث نوری (زادروز:۱۴ دی ۱۲۱۷ خورشیدی تاریخ مرگ: ۸ مهر ۱۲۸۱ خورشیدی) احیا کرد.
نویسنده کتاب ادب الطف در گزارشی از مراسم اربعین در کربلا، اجتماع در این مراسم را به اجتماع مسلمانان در مکه تشبیه و به حضور هیئتهای عزاداری در آن اشاره کرده که برخی به ترکی، عربی، فارسی و اردو مرثیه میخواندهاند. ادب الطف در سال ۱۳۸۸ق/۱۹۶۷م منتشر شده و نویسنده آن، جمیعت راهپیمایان اربعین را بیش از یک میلیون نفر تخمین زدهاست.
با وارد شدن اولین نوع از اتومبیلها به منطقه، سفرهای کاروانی تعطیل شده و مسافرتها به گونه جدید شکل گرفت. آنگاه پس از مدتی و با مطرح شدن آیت الله سید محمود حسینی شاهرودی به عنوان یکی از اساتید و مدرسان با نفوذ معنوی و قابل توجه حوزه نجف به علت التزام و اصرار وی در پیاده رفتن به کربلا، مجدداً مسئله پیاده رفتن به کربلا به عنوان یک سفر مقدس در بین طلاب نجف رایج شد، ضمن اینکه بعضی از ایرانیان نیز در سفر عتبات احیاناً آنان را همراهی مینمودند.
پیادهروی و زیارت حرم مطهر امام حسین (ع) در روز اربعین ریشه تاریخی دارد چرا که جابر بن عبدالله انصاری و عطیه عوفی در سال ۱۲۸۱ قمری با پای پیاده از مدینه حرکت کردند و در صبح اولین اربعینی که از شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) میگذشت، به کربلا رسیدند و طبق آنچه که در منابع شیعه معتبر مشهود است، در روز اربعین حضرت زینب کبری (س) و امام سجاد همراه با هشتاد و چهار نفر وارد کربلا شدند و پس از گفتگو با جابر عبدالله انصاری، قبر مطهر امام (ع) را زیارت کردند و از آنجا زیارت اربعین آغاز شد.
پیاده روی اربعین پس از این در برههای از زمان به ورطه فراموشی سپرده میشود و در نهایت توسط «شیخ میرزا حسین نوری» دوباره احیا میشود.
این عالم بزرگوار اولین بار در عید قربان به پیادهروی از نجف تا کربلا اقدام کرد که ۳ روز در راه بود و حدود ۳۰ نفر از دوستان و اطرافیانش وی را همراهی میکردند، نیز با وی بودند. «محدث نوری» از آن پس تصمیم گرفت، هر سال این کار را تکرار کند، ایشان آخرین بار در سال ۱۳۱۹ هجری با پای پیاده به زیارت حرم اباعبدالله حسین (علیه السلام) رفت.
آری! از آن پس بسیاری از عاشقان اهلبیت و امام حسین (علیه السلام) و نیز برخی علما و حتی مراجع تقلید با پای پیاده به کربلا سفر کردهاند، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی یکی از مراجع عالیقدر جهان تشیع که خود بارها با پای پیاده از عتبه علویه، رهسپار عتبه حسینی شده است، درباره مراقبه و بزرگداشت روز اربعین حسینی چنین میگوید: «به هر روی بر مراقبه کننده لازم است که بیستم صفر (اربعین) را برای خود روز حزن و ماتم قرار داده بکوشد که امام شهید را در مزار حضرتش (علیه السلام) زیارت کند، هر چند تنها یک بار در تمام عمرش باشد، چنانکه حدیث شریف، علامتهای مومن را پنج امر ذکر کرده است:
۵۱ رکعت نماز در شبانه روز، زیارت اربعین، انگشتر در دست راست کردن، پیشانی بر خاک گذاشتن و بلند بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ گفتن در نمازها» (ترجمه المراقبات، کریم فیضی، صفحه ۸۵)
مرحوم آیتالله العظمی بهجت (ره) در این باره بیان کرد:«امام زمان (عج) پس از ظهور، خود را به واسطه امام حسین (ع) به همه عالم معرفی میکند. بنابراین در آن زمان باید همه مردم عالم، حسین (ع) را شناخته باشند و پیادهروی اربعین بهترین فرصت برای این کار است.»
با افزایش سیل زائران برای پیاده روی اربعین حسینی، نخستین ایستگاه صلواتی ایرانی در عتبات عالیات با عنوان ضیافتخانه عزاداران آران و بیدگلی با نام موکب محمد هلال بن علی(ع) که با همکاری مردم آران و بیدگل برای پذیرایی از زائران پیاده حرم امام حسین(ع) در ایام اربعین حسینی راه اندازی شده است و پس از راه اندازی این ضیافتخانه در سال 92، در سالهای بعد ایستگاه پذیرایی دیگر نیز از ایران برای پذیرایی از زائران عازم کربلا شدند.
موکب حضرت محمد هلال بن علی (ع) حاصل تلاش جوانان هیئت مهدیه حضرت ولی عصر(عج) و همکاری آستان مقدس حضرت محمدهلال(ع) همه ساله در مسیر نجف به کربلا، روبروی عمود ۱۱۲۴ و تقریبا در فاصلهی ۱۵کیلومتری کربلا برپا می شود.
همچنین همزمان با برگزاری راهپیمایی بزرگ اربعین حسینی در کربلای معلی، مراسم پیادهروی اربعین برای جاماندگان از زیارت کربلا در شهر های مختلف کشور از جمله آران و بیدگل از مسیر میدان امام حسن (ع) به طرف حرم مطهر حضرت محمد هلال بن علی (ع) برگزار می شود.
عاشقان و دلباخته گان مسیر امام حسین(ع) با تأسی به حضرت زینب و داغدیدگان مصیبت کربلا به پیاده روی می پردازند.
دیدگاهتان را بنویسید