آستان مقدس حضرت محمد هلال (ع) که امروزه مجموعه ای متشکل از بقعه و بارگاه، صحن و رواق ها، مساجد و گلزار شهداست، در زمان وفات حضرت به صورت سردابه ای بوده که بر روی آن بنای مختصری ساخته و صندوقی چوبی به جای قبر در وسط آن قرار داده بودند.در طول تاریخ در جهت توسعه و بازسازی حرم از سوی مردم، تلاش هایی صورت گرفته است که بخش اعظم معماری سنتی این بنای با شکوه به دوران سلجوقیان و صفویه تعلق دارد به ویژه در دوره سلجوقیان و صفویان از طرف طبقات مختلف برای حفظ و مرمت و توسعه حرم سعی بلیغ و کوشش پیگیر مصروف شده است، اما وسعت، حجم و نوع اقدامات انجام شده در سالهای پس از انقلاب، با هیچ یک از دوران پیشین قابل مقایسه نیست.

در طول چند سال اخیر، اقدامات گسترده ای در زمینه احیا و بازسازی بناهایی چون صحن جنوبی، رواق ها،سردر ورودی، هشتی، کتابخانه،موزه شهدا، مجمع قاریان و حافظیان هلال،آیینه کاری ایوان شمالی،زیباسازی گلزارشهداء،سرویس بهداشتی مجهز و … انجام شده است و نیز برای رفاه و آسایش هرچه بیشتر زائران مساحتی بالغ بر 5000 متر مربع برای ایجاد فضاهای فرهنگی، خدماتی و عبادی در دست احداث است.
فضای داخلی حرم مطهر
فضای حرم از کف به صورت 8 ضلعی است که در ارتفاع چهارمتری به شکل دایره می شود و جداره درونی ساقه گنبد را تشکیل می دهد.سقف از طاق بند های کوچک مقرنس و آینه کاری شده توسط متخصصان ونیزی در دوران زندیه می باشد و جداره بیرونی آن کف گنبد است.

شبستان آیت الله عاملی
این شبستان دارای 15 گنبد شکیل با پوشش های تزئینی داخلی بر سطح کاربندها و رسمی بندها در زیر سقف ها با محوریت نام مبارک خدای تعالی و وجود گنبدهای اطراف،اسامی مقدس چهارده معصوم (ع) را در ذهن بینندگان تداعی میکند.
وجود 72 ستاره کاشی کاری شده در سقف مرکزی به یاد شهدای کربلا و 12 پنجره اطراف شبستان یادآور 12 خورشید امامت و ولایت و 5 در ورودی اطراف مجموعه،نمایانگر خامس آل عبا (ع)،همگی از توجه سازندگان بنا به اندیشه های دینی حکایت دارد.

مجموعه ای از هنرهای تزئینی شامل طراحی،خطاطی، کاشیکاری، طرح های هندسی و اسلیمی با رسمی بندی،طاق نما سازی،ترنج بندی و اجرای شمسه های مختلف در این بنا دیده می شود.
مقرنس های سقف در نهایت ظرافت و زیبایی با استفاده از آیات وحی در قطار بندی های اطراف گنبد، لوزی های منظم،مزین به اسامی جل جلاله، ستاره های چهار پر و مثلثات باریکه،بر شکوه و عظمت این شاهکار معماری می افزاید..
تمام نیروهای هنری و صنعت معماری در آرایش و تزیین سردرهای ورودی پنجگانه . سقف به کار رفته و جلوه بدیعی به انی بنا داده که با روح مذهبی حاکم بر این ساختمان دیدنی هماهنگی دارد.
ضریح و صندوق
ضریح اول، ضریحی چوبی بوده که در سال 1330 شمسی ساخته و بر روی صندوق چوبی مضجع منوّر نصب شده است که با توجه به شأن و مقام فرزند بلافصل مولای متقیان، هیأت امناری آستان تصمیم به ساخت ضریحی مناسب جهت این بارگاه ملکوتی میگیرد.

ضریح دوم به صورت مکعب، از جنس طلا و نقره به ابعاد ( 2 در 3 در 2.5 متر)، که با نهایت ظرافت و مهارت از سوی هنرمندان اصفهانی ساخته شده است.در کتیبه اطراف ضریح آیات سوره هل اتی(انسان)، در کمال دقت حکاکی شده و اشعاری در مدح حضرت محمد هلال (ع) سروده شاروان سید شهاب موسوی آرانی بر شکوه و عظمت آن می افزاید.
گنبد و مناره
مشخص ترین نماد و نشانه ی مضجع شریف حضرت محمد هلال (ع)،گنبد تربی شکل، با کاشی های معرقِ هفت رنگ آن است که از دوردست شهر قابل رویت بوده،سلام و درود بیکران مجاوران و زائران حضرتش را نثار مدفن پاک وی می کند.در این مجموعه 10 مناره وجود دارد که دو گلدسته ی بلند آستانه در دو طرف ایوان به صورت قرینه ساخته شده و گنبد و ایوان جنوبی را در وسط خود قرار داده است.ساختمان گلدسته ها همچون گنبد از دو پوشش گچ و آجر و کاشی کاری است.بنابر نظر کارشناسان ترکیب کلی گنبد و گلدسته ها نمونه و نظیر ندارد.

رواق ها و مساجد
«رواق ها» بناهایی هستند سرپوشیده با ارتفاع هایی مختلف، که گرداگرد مرقد پاک حضرت محمد هلال بن علی (ع) ساخته شده اند و چون گوهری بر آمده از دوران کهن، در ساختار معماری حرم می درخشند.
دو رواق شرقی و غربی حرم که هریک تجلی گاه هنر اصیل اسلامی-ایرانی به شمار می روند که در طی سالیان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به هنر معماران معاصر ساخته و افتتاح شده است.

در جنوب درب ورودی حرم و جنوب گلزار شهدا، مسجد اعظم آستان در دو طبقه ساخته شده است که در طول سال، نماز جماعت و کلیه مراسم مذهبی در آن برگزار می گردد.
صحن ها
از مرقد منور، رواق ها و کفشداری ها که می گذریم، قدم به بنای با شکوهی می نهیم که صحن نامیده می شود و محل تجمع زائران مومن و مخلص است.علاوه بر آن،اقامه نمازهای جماعت یومیه و نیز برگزاری مراسم خاص مذهبی، از دیگر اموری است که در صحن انجام می پذیرد.
صحن فعلی آستان در جلو ایوان جنوبی واقع شده است،با وسعت حدود 3000 متر مربع در دو طبقه،دارای غرفه و ایوان ها،راهرو و راه پله های مناسب و 4 مناره است.

نمای آن از پایین با سنگ مرمر سیاه و آجرنما با طراحی،کتیبه های کاشی کاری شده مزین به آیات قرآن و اسماء اله و چهارده معصوم (ع)، جلوه خاص و با شکوهی به مجموعه داده است.طرح احداث 3 سحن بزرگ دیگر در قسمت شمالی، شرقی و غربی آستان پیش بینی شده است که در آینده به مرحله ی اجرا در خواهد آمد..