فرهاد پوربصیر: شناخت سیما از برنامه های گذشته عزاداری سنتی
درآستان مقدس، عامل اصلی پخش زنده مراسم امسال است . . .

گروه خبرنگاران افتخاری هلال/ جلال قربانی : صبح روز تاسوعا در
حالی که عوامل پخش شبکه سه سیما مشغول برنامه ریزی پخش زنده نماز ظهر بودند از
کارگردان برنامه دعوت کردیم تا در پایگاه اطلاع رسانی هلال حضور یافته تا دقایقی را
با وی به گفت و گو بپردازیم.

فرهاد پوربصیر درحالی که مشغله زیادی جهت کارگردانی برنامه ی زنده داشت ، دعوت ما
را پذیرفت و در دفتر پایگاه حاضر شد.
وی با وجود این که بزرگ شده تهران است لهجه شیرین گیلکی را فراموش نکرده است.

پوربصیر امیدوار است با 19 سال سابقه کاری بتواند برنامه های خوبی را برای مردم
ایران زمین تهیه کند.

متن مصاحبه اختصاصی پایگاه اطلاع رسانی هلال با فرهاد پوربصیر را می خوانید:

لطفا بفرمایید مراحل و شرایط برنامه ی تلویزیونی و به ویژه مراسم های مذهبی از
ابتدا تا پایان چگونه است؟

یک برنامه ی تلویزیونی پس از تصویب ایده و تایید شبکه با انتخاب تهیه کننده و عوامل
انسانی و اقدامات فنی به صلاحدید به صورت تولیدی یا زنده تهیه و پخش می شود. در
مورد برنامه های معارفی پس از این که شبکه تصمیم می گیرد تا از یک برنامه مذهبی پخش
زنده داشته باشد، گروه معارف سیما عوامل آن برنامه را بر اساس تجربه و علاقه شان
انتخاب می کند و سازمان هم عوامل دیگر چون واحد سیار و SNG را تعیین می کند.

مثلا آران و بیدگل برای پخش زنده عزاداری بر چه اساسی انتخاب شده است؟

برنامه های پخش شده در سال های گذشته بازتاب بسیار خوبی داشت . عزاداری مردم به
شیوه سنتی، جمعیت عظیم عزاداران در تمرکز مکانی هیآت در آستان مقدس از عواملی بوده
که در انتخاب آران و بیدگل مؤثر بوده است.

مراسم منحصر به فردی که تاکنون (ظهر تاسوعا) در اینجا مشاهده کردید چه بوده است ؟

مراسم سنج زنی برایم جالب بود. البته در لاهیجان هم یک مراسم این چنینی هست که
البته آن ها به جای سنج از سنگ استفاده می کنند.

برنامه های شما از لحاظ نوع تصویر برداری و کارگردانی چه تفاوت هایی با سال های
گذشته دارد؟

سعی داریم امسال از یک سری پلان های جدید تصویر بگیریم. چهار دوربین در آستان مقدس
تعبیه شده است که بیشتر دوربین ها در سمت چپ حرم تعبیه شده است . محدوده تصویر
برداری ما از حرکت هیآت از داخل خیابان تا داخل صحن مطهر است.

انتخاب تصاویر و پخش آن با کیست؟

ما اینجا تصاویر را فقط ضبط می کنیم و از طریق SNG به ماهواره می فرستیم. استودیو
مرکز تعیین می کند تصویر را روی آنتن ببرد یا نه.
 

عمده ترین مشکلات شما از تصویربرداری های آستان مقدس چه بوده است؟

پوشیدن لباس های آرم دار، ورود بوقه های صوتی که آرم تبلیغاتی دارند، ورود کتل ها،
چهل گیسو و مزاحمت پرچم ها برای دوربین ها از جمله مشکلاتی است که علاوه بر اینکه
امکان پخش را از استودیو مرکز می گیرد عذاب آور هم هست.
 

چرا سیما با مواردی مثل چهل گیسو ، طبل، شیپور و علم مخالف است؟

شیپور که اختلال صدا ایجاد می کند و علم و طبل و … فلسفه ای برای عزاداری ندارند
و از دوره صفویه بدون هیچ گونه توجیهی وارد عزاداری ها شده است.
 

فکر نمی کنید این موارد ریشه ملی داشته باشد؟

ما نباید بر روی مواردی که فلسفه مشخصی ندارد اصرار داشته باشیم. عزاداری ها بایستی
همراه با شعور باشد.
 

فیلتر شدن نوحه و ملودی مداحان در صدا و سیما صحت دارد؟

بله؛ پیش از محرم علما تأکید زیادی داشتند که عزاداری ها به شکل سنتی برگزار شود
لذا سیما با بررسی نوحه ها و اشعار، مواردی را که مشکل دارد پخش نمی کند.
 

اگر مداح در حین پخش زنده اصول مورد سیما را رعایت نکرد چه می کنید؟

در این موارد دو کار صورت می گیرد؛ ابتدا استودیو مرکز تصاویر را قطع می کند و
تصاویر دیگری را پخش می کند، سپس با تهیه کننده تماس گرفته و موضوع به مداح گزارش
می شود تا شعر یا نوحه را تغییر دهد.
 

قطع مراسم یا تذکر در اینجا هم اتفاق افتاد؟

بله؛ اتفاقا در مراسم سنج زنی استودیو مرکز تصاویر را پخش نکرد. البته ما تصاویر را
ضبط کرده و ارسال می کنیم. انتخاب و پخش آن بر عهده مرکز است.
 

کدام شکل عزاداری برای سیما مقبول تر واقع می شود؟

سینه زنی . چون سینه زنی هیچ گونه بازتاب منفی ندارد اما زنجیر زنی باز هم کمی مشکل
ساز است.
 

چرا از برنامه های ارسالی آران و بیدگل سینه زنی و نوحه بیشتر از روضه پخش می شود؟

چند دلیل دارد؛ در نوحه همه مخاطبین همزمان یک عمل را انجام می دهند ولی در روضه
ممکن است عملی صورت گیرد که مطلوب بیننده نباشد، روضه بایستی بسیار دقیق و عالمانه
باشد تا امکان پخش را پیدا کند.
 

آیا امکان پخش برنامه های حسینیه های آران و بیدگل هم وجود دارد؟

بله . ولی برای سازمان سخنران مراسم بسیار مهم است.
 

چند سال پیش یکی از کارگردان ها معتقد بود سازمان با دست روی سر گذاشتن در عزاداری
موافق نیست. واقعا همین گونه است؟

دست روی سر گذاشتن در عزاداری یک سنت پسندیده است ولی در سال مورد نظر (1383) با
توجه به شرایط خاص تبلیغات منفی بر علیه شیعه و حساسیت های رسانه ای ، سیاست سازمان
بر این بود که دست روی سر زده نشود ولی در حال حاضر مشکل خاصی در این مورد وجود
ندارد.
 

هروله چطور؟

به شرطی که از حالت عادی خارج نشود.

در پایان از فرصتی که جهت مصاحبه در اختیار پایگاه اطلاع رسانی هلال دادید بسیار
متشکریم.

من هم از مهمان نوازی شما آران و بیدگلی ها تشکر می کنم. امیدوارم موفق باشید.